काठमाडौं : प्रत्येक वर्ष चान्द्रमासअनुसार पौष कृष्ण औँसी (पौषे औँसी)का दिन विशेष धार्मिक क्रियाकलापहरू आयोजना गरिन्छ। आजको दिन पितृलाई श्रद्धापूर्वक तर्पण, सिदा दान र पिण्ड दान गरी विधिपूर्वक श्राद्ध गरिँदैछ।

दक्षिणायनको अन्तिम औँसीका रूपमा आज पितृलाई आह्वान गरेर श्राद्ध गर्ने परम्परा रहेको छ। नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयका पूर्व सहप्राध्यापक श्रीराम सापकोटाका अनुसार पितृलाई कृष्ण पक्ष अत्यन्त प्रिय मानिन्छ । त्यसैले औँसीको दिन विशेष श्रद्धापूर्वक श्राद्ध गरिन्छ।

आजको दिन विशेषत: गोकर्ण उत्तरगया, त्रिवेणीधाम, देवघाट, रिडी, नुवाकोट, रसुवा र वेत्रावती लगायतका तीर्थस्थलमा भक्तजनहरू विधिपूर्वक श्राद्ध गरिरहेका छन्। यस दिन गरिने श्राद्धलाई (गया श्राद्ध) पनि भनिन्छ, किनकि त्यहाँ विशेषत: गयालगायत तीर्थस्थलमा पितृलाई तर्पण र पिण्ड दान गरिन्छ।

धार्मिक मान्यताअनुसार दक्षिणायनको अन्तिम औँसीमा पितृलाई श्रद्धा अर्पण गर्दै श्राद्ध विधि पालन गर्न आवश्यक मानिन्छ। यसै गरी वैदिक सनातन धर्मावलम्बीहरूको परम्परा अनुसार जीवनभर कम्तिमा एकपटक तीर्थमा गएर श्राद्ध गर्नु पर्ने मान्यता छ।

आज सोमबार परेको औँसीलाई (सोमबारे औँसी) पनि भनिन्छ। शास्त्रीय दृष्टिकोणले आज बिहान उठेर नबोलीकन स्नान गरेमा मनोकाङ्क्षा पूरा हुने विश्वास गरिन्छ। यस दिन स्नान गर्दा दाम्पत्य जीवन सुखमय र अक्षय फल प्राप्त हुने धार्मिक शास्त्रहरूले उल्लेख गरेका छन्।

पौष कृष्ण औँसीका दिन स्नान र श्राद्ध गर्न विशेष महत्त्व रहेको शास्त्रज्ञ आचार्य तोयराज नेपालले जानकारी दिनुभएको छ । सोमबार परेको औँसी विशेष पर्वको रूपमा मनाइन्छ र यस दिनका धार्मिक क्रियाकलापहरूलाई महत्व दिइन्छ।

यस दिन माता-पिता नभएका सबै व्यक्तिहरूले घरमा श्राद्ध, तर्पण र सिदा दान गरी औँसी पर्व मनाउने परम्परा छ।